نقاشی لاکی، یکی از مهمترین جلوههای نگارگری ایران است که از قرن نهم ه.ق، در تمدن اسلامی ابداع شد. مهمترین بازۀ زمانی خلق این آثار، از میانۀ دورۀ صفوی تا پایان دورۀ قاجار، مصادف با تمایل یافتن نقاشان ایرانی به هنر اروپاست. لذا هدف پژوهش حاضر، واکاوی روند اثرپذیری هنر لاکی ایران از اروپا در بازۀ زمانی یاد شدهاست. این پژوهش که از نظر هدف، بنیادین و از حیث ماهیت، کیفی است، با روش توصیفی-تحلیلی و مبتنی بر رویکردی تاریخی انجام شدهاست. مساله این پژوهش آن است که هنر لاکی ایران چگونه از نقاشی اروپا تاثیر پذیرفته و روند آن به چه نحو بودهاست؟ براساس یافتههای پژوهش، اثرگذاری نقاشی اروپا بر نقاشی لاکی در سه نوع «تکنیکی»، «نقشی» و «موضوعی» روی دادهاست. در گام نخست، از اواخر دورۀ صفوی، هنرمندان ایرانی در مواردی چون رعایت پرسپکتیو، حجمنمایی و جامهپردازی، به اقتباس از نقاشی اروپایی پرداختند. سپس از دورۀ زندیه، نقوش اروپایی جایگزین نقوش ایرانی شد، که در نمونههایی همچون گُلوبُته، منظرهپردازی و زرنشانسازی نمود یافت. در واپسین تاثیرات، موضوعات و مضامین مختص هنر اروپا به هنر لاکی راه یافت و مواردی چون یونیفورم نظامی، تصاویر آیینیِ مسیحیت، بازترسیم تابلوهای نقاشی اروپایی و تمثال حاکمان اروپایی پدیدار شد.
Sanizadeh T, Khaksar A. An analysis of the influence of European art on Iranian lacquer paintings, from the middle of the Safavid period to the end of the Qajar period. 3 2024; 4 (5) :7-26 URL: http://art-studies.ir/article-1-134-fa.html
صنیعزاده طاها، خاکسار علی. واکاوی تاثیرات هنر اروپا در نقاشی لاکی ایران، از میانۀ دورۀ صفوی تا پایان دورۀ قاجار. 1. 1403; 4 (5) :7-26