|
شناخت معانی مستتر در صورت «نقطه» با گرایش بر نقطهٔ اولی در هنر مقدس (مطالعه موردی: بشقاب سفالینه‌ای از نیشابور متعلق
به دوران سامانیان)
|
فائزه مجاهدی   |
|
|
|
چکیده: (76 مشاهده) |
هدف اصلی این پژوهش خوانش «نقطه» بر مبنای آموزه‌های عرفانی و تأویل روند فرارونده آن از نظام کلی در یک بشقاب سفالینۀ سدۀ سوم یا چهارم هجری با نام نقطه اولی ذیل مشمولیت «هنر مقدس» بوده است. ارتباط نظریهٔ دریافت با این روند فراروندگی هدف فرعی مقاله بود. منظر مد نظر پژوهش به اثر در پیشینهٔ پژوهش تا زمان نگارش مقاله مشاهده نشد. اطلاعات این پژوهش بنیادی-کاربردی به شیوه مطالعه اسنادی و کتابخانه‌ای، روش تحلیل داده‌ها توصیفی- تحلیلی و رویکرد، نقد محتوامحور بر مبنای اندیشه‌های عرفانی بود. نتایج به‌دست آمده نشان داد که نقطهٔ «اولی» نسبت به نقطۀ جاذب «مرکزی» بیشتر به «حرکت» و «تعامل» مخاطب با اثر گرایش نشان داده است. نقطهٔ «اولی در حرکتی دایره‌وار به تنزیل جوهر نفس رحمانی از ذات غیبه و باطن (نقطه) در مسیر قوس نزولی (دایره) و به عالم کثرات و محسوس متظاهر می‌شود و با طی قوس عروجی به وحدت آغازین باز می‌گردد. سیر رجوعی عارف یا خلق مقیّد که مظهری است از تعین «حق مطلق» تا «فناء فی الله» بر گرد همین دایرۀ هستی می‌چرخد. سبب استفاده کاربردی از سفالینه‌های کتیبه‌ای در ظروف غذا می‌تواند ذکری بر مرگ سپید (تخلیه به معنای کنترل بر نفس با گرسنگی و جوع و تشابهی با مراسم و دایی قربانی باشد که معنای اتحاد ذائقه و ذوق و وجد را دربردارد.
|
|
| واژه‌های کلیدی: هنر مقدس، نقطه، نقطهٔ جاذب، نقطه مرکزی، نقطهٔ اولی، سفالینه کتیبه‌ای نیشابور. |
|
|
متن کامل [PDF 877 kb]
(49 دریافت)
|
نوع مطالعه: پژوهشي |
موضوع مقاله:
هنرهای تجسمی
دریافت: 1399/4/10 | پذیرش: 1399/6/21 | انتشار: 1399/6/31
|
|
|
|
|
|
|
| ارسال نظر درباره این مقاله |
|
|
|
