|
عناصر نوشتاری در هنر نوگرای ایران
و بررسی منابع تغذیۀ سنتی و مدرن آن
|
محمد فدایی   |
|
|
|
چکیده: (92 مشاهده) |
در این مقاله ابتدا به خصوصیات خط و زبان فارسی به عنوان عامل هویت‌ساز در فرهنگ ایرانی، ویژگی‌های صیقل‌یافته خط فارسی در طول تاریخ خوشنویسی و تفاوت‌های آن با الفبای لاتین پرداخته شده است. بعد از آن به رویارویی خط و زبان فارسی و لاتین در عصر قاجار و ابتدای پهلوی اول اشاره شده و با نشان دادن نظرات دو قطب مختلف یعنی عمادالکتاب به عنوان خوشنویس سنتی و میرزا ملکم خان به‌عنوان روشنفکر دل‌بسته مدرنیسم و ویژگی‌های الفبای لاتین، سعی شده است نقطه عزیمت بررسی رویارویی هنر سنتی و هنر مدرن در به‌کارگیری عناصر نوشتاری به دهه‌ها پیشتر از دهه 40 و 50 شمسی در ایران به عقب برده شود. سپس شباهت‌های ظاهری بین هنر گذشته و آثار هنرمندان نوگرای ایرانی با مقایسه خط‌های عمادالکتاب با آثار حسین زنده‌رودی به‌عنوان کسی که خود را «لتریست» خوانده و از سرام‌داران و متقدمان «سقاخانه» است، نشان داده شد. آنگاه پیشنهاد شد برای فهم آثار هنرمندان نوگرا باید منابع تغذیه آن‌ها شناخته شود. سپس مهمترین منابع تغذیه داخلی و سنتی یعنی خوشنویسی و خطاطی و منابع خارجی و مدرن یعنی جنبش‌هایی مثل لتریسم معرفی شده‌اند. در حقیقت هدف اصلی این مقاله آن است که به بهانه آشنایی با جریان لتریسم که از عناصر نوشتاری در هنر غربی سود جسته است، در یک کلیت بسیار وسیع تر مواجهه ایرانی‌ها با ویژگی‌ها خط و تجربه‌های هنر غربی مطالعه شود تا تاثیرات آن‌ها در سیر تاریخی هنر نوگرای ایران آشنایی عمیق‌تری صورت گیرد. همچنین در این مقاله به‌طور ضمنی به مسائل مهمی مثل بررسی ادعای حضور «لتریسم» در جریان «سقاخانه» یا امکان تفکیک منطقی جریان مشهور به «نقاشی‌خط» از گرایش‌های اصیل و قابل تامل هنر نوگرای ایران پرداخته شده است. |
|
| واژه‌های کلیدی: لتریسم، خوشنویسی، خطاطی، هنر نوگرای ایران، حسین زنده‌رودی |
|
|
متن کامل [PDF 16987 kb]
(26 دریافت)
|
نوع مطالعه: پژوهشي |
موضوع مقاله:
هنرهای تجسمی
دریافت: 1398/5/7 | پذیرش: 1398/12/29 | انتشار: 1398/10/18
|
|
|
|
|
|
|
| ارسال نظر درباره این مقاله |
|
|
|
